فکر کنید
در علوم هشتم با سنگهای تبخیری آشنا شدید. به نظر شما این سنگها در چه نوع آب و هوایی تشکیل شدهاند؟
معادن سنگ نمک و سنگ گچ موجود در استان سمنان که در گذشته تشکیل شدهاند، بیانگر چه نوع آب و هواییاند؟
چگونه به این نتیجه رسیدید؟
پاسخ و توضیح فکر کنید صفحه ۸۲ علوم نهم
**سنگهای تبخیری** (مانند سنگ نمک و سنگ گچ) شواهدی مهم از آب و هوای گذشته زمین در یک منطقه هستند. 🧂
---
## ۱. آب و هوای لازم برای تشکیل سنگهای تبخیری
* **تشکیل:** سنگهای تبخیری از **رسوب شیمیایی** نمکهای محلول در آب (مانند سدیم کلرید و کلسیم سولفات) تشکیل میشوند. این رسوب زمانی رخ میدهد که آب دریاچهها یا دریاهای شور، بر اثر **تبخیر شدید**، غلیظ شده و به نقطه اشباع برسد.
* **نتیجه:** این سنگها در محیطهای با **آب و هوای گرم و خشک** تشکیل شدهاند، زیرا در این مناطق، نرخ تبخیر آب بسیار بالا است. 🌞
---
## ۲. دلالت معادن سمنان
* وجود معادن سنگ نمک و سنگ گچ در استان سمنان (که امروزه یک منطقه خشک است) که در گذشته تشکیل شدهاند، بیانگر این است که **در گذشتههای دور، استان سمنان دارای آب و هوایی گرم و خشک (یا نیمهخشک) و همچنین دارای دریاچهها یا حوضههای کمعمق شور** بوده است.
## ۳. چگونه به این نتیجه رسیدیم؟
* **اصل همنوایی (Uniformitarianism):** ما به این نتیجه میرسیم، زیرا فرض میکنیم که **فرآیندهای طبیعی در گذشته، مشابه فرآیندهای امروزی بودهاند.**
* **استدلال:** اگر امروزه سنگهای تبخیری در مناطق گرم و خشک (مانند کنار دریاچههای نمک) تشکیل میشوند، پس سنگهای تبخیری گذشته (مانند گچ و نمک سمنان) نیز باید در شرایط آب و هوایی **مشابه** (گرم و خشک) تشکیل شده باشند، حتی اگر امروزه آن منطقه دیگر دریاچه شور نداشته باشد. (این سنگها، امضای آب و هوای گذشتهاند.)